I. THÔNG TIN NGHIÊN CỨU
- Họ và tên Nghiên cứu sinh: NGUYỄN SƠN HÀ
- Cơ sở đào tạo: TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT, ĐẠI HỌC HUẾ
- Chuyên ngành: Luật Kinh tế - Mã số: 938 01 07
- Tên đề tài: “Pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động của các khu kinh tế ở Việt Nam”
II. TÓM TẮT NỘI DUNG LUẬN ÁN:
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu
Ô nhiễm môi trường ở Việt Nam những năm qua ngày càng tăng, trong đó có ONMT nước, ONMT không khí, ô nhiễm tiếng ồn. Ô nhiễm môi trường đã để lại những hệ lụy cho sự phát triển kinh tế cũng như sức khỏe cộng đồng.
Bên cạnh những đóng góp tích cực đem lại diện mạo mới về kinh tế - xã hội cho nhiều địa phương, quá trình phát triển công nghiệp nói chung và hệ thống các KKT nói riêng ở Việt Nam đang đặt ra nhiều thách thức cho việc BVMT. Do đó, yêu cầu BVMT cần được đặt ra rất khắt khe, đòi hỏi tính tổ chức cao hơn so với các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, bởi vì sự tác động tới môi trường với quy mô rất lớn từ hoạt động của các KKT.
Hệ thống văn bản pháp luật về BVMT có liên quan đến hoạt động của KKT ở Việt Nam đã tạo cơ sở pháp lý cần thiết cho việc quản lý và BVMT. Tuy nhiên, hệ thống các quy định về BVMT trong các văn bản vẫn chưa đồng bộ, tính ổn định không cao, thiếu các quy định phù hợp với quản lý môi trường đặc thù của các KKT, một số quy định còn chồng chéo. Vấn đề thực hiện các quy định của pháp luật về BVMT nói chung và trong hoạt động của KKT nói riêng còn chưa đáp ứng yêu cầu.
Để khai thác hiệu quả hoạt động của KKT, góp phần phát triển kinh tế cũng như tạo công ăn việc làm cho người lao động mang tính bền vững thì vấn đề cần đặt ra là phải thực hiện tốt việc BVMT trong hoạt động của KKT. Xuất phát từ lý do đó, NCS quyết định chọn đề tài: “Pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động của các khu kinh tế ở Việt Nam” làm Luận án tiến sĩ luật học.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Luận án nhằm làm rõ cơ sở lý luận pháp luật và cơ sở thực tiễn thực hiện pháp luật về BVMT trong hoạt động của các KKT; từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện các quy định của pháp luật về BVMT trong hoạt động của các KKT ở Việt Nam.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Thứ nhất, Luận án làm rõ thực trạng nghiên cứu những công trình tiêu biểu ở trong nước, nước ngoài liên quan về các nội dung của Luận án. Từ đó xác định những nội dung Luận án sẽ kế thừa, những nội dung Luận án tiếp tục nghiên cứu chuyên sâu để đạt được mục đích nghiên cứu.
Thứ hai, làm rõ lý luận pháp luật về BVMT trong hoạt động của các KKT như: khái niệm, vai trò, nguyên tắc điều chỉnh, nội dung của pháp luật BVMT trong hoạt động của các KKT;
Thứ ba, phân tích, đánh giá các quy định pháp luật hiện hành cũng như chỉ rõ các kết quả, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế của pháp luật BVMT trong hoạt động của các KKT ở Việt Nam;
Thứ tư, đánh giá thực tiễn thực hiện pháp luật về BVMT trong hoạt động của các KKT ở Việt Nam hiện nay;
Thứ năm, đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện các quy định của pháp luật về BVMT trong hoạt động của các KKT ở Việt Nam.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu: Luận án nghiên cứu các quan điểm khoa học, học thuyết khoa học về BVMT nói chung và BVMT trong hoạt động của các KKT nói riêng. Nghiên cứu các quy định của pháp luật Việt Nam về BVMT trong hoạt động của các KKT. Để làm luận chứng cho việc đề xuất các giải pháp hoàn thiện khung pháp luật về BVMT trong hoạt động của các KKT, Luận án còn tiến hành nghiên cứu pháp luật của một số nước trên thế giới, các cam kết khu vực, quốc tế liên quan đề tài Luận án cũng như tập trung nghiên cứu, đánh giá thực tiễn thực hiện pháp luật về BVMT trong các KKT ở Việt Nam hiện nay qua các trường hợp điển hình, ý kiến người dân sống trong KKT cũng như ý kiến của cán bộ liên quan đến BVMT trong các KKT.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Thứ nhất, nội dung nghiên cứu: Luận án tập trung nghiên cứu những nội dung cụ thể: (i) Pháp luật về BVMT trong giai đoạn chuẩn bị xây dựng của các KKT; (ii) Pháp luật về BVMT trong giai đoạn thi công xây dựng của các KKT; (iii) Pháp luật về BVMT trong giai đoạn hoạt động của các KKT; (iv) Pháp luật về kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật về BVMT trong hoạt động của các KKT. Với các nội dung này, Luận án cũng chỉ tập trung vào những quy định đặc thù của bảo vệ môi trường trong hoạt động của KKT mà không nghiên cứu những quy định chung về bảo vệ môi trường đối với một số khu chức năng như khu du lịch, khu đô thị, khu dân cư,…
Thứ hai, không gian nghiên cứu: Luận án nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn thực hiện pháp luật về BVMT trong hoạt động của các KKT tại Việt Nam.
Thứ ba, thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn thực hiện pháp luật về BVMT trong hoạt động của các KKT tại Việt Nam từ năm 2010 đến 2020.
4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau:
- Phương pháp phân tích – tổng hợp:
- Phương pháp so sánh:
- Phương pháp khảo sát, điều tra xã hội học:
- Phương pháp tọa đàm khoa học:
- Phương pháp phỏng vấn chuyên sâu:
5. Những đóng góp mới của Luận án
5.1. Những đóng góp mới về mặt lý luận
Trên cơ sở phân tích các quan điểm khoa học về KKT cũng như hoạt động của KKT, Luận án đã xây dựng được một số khái niệm khoa học, cụ thể: Khái niệm về hoạt động của các KKT; khái niệm về BVMT trong hoạt động của các KKT. Luận án đã làm rõ được các nội dụng chủ yếu của pháp luật về BVMT trong KKT bao gồm: (i) BVMT trong giai đoạn chuẩn bị thi công xây dựng KKT; (ii) BVMT trong giai đoạn thi công xây dựng KKT; (iii) BVMT trong giai đoạn hoạt động KKT; (iv) Quy định về trách nhiệm thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm đối với BVMT trong hoạt động của các KKT.
5.2. Những điểm mới về mặt thực tiễn
Từ thực tiễn hoạt động BVMT trong các KKT, Luận án đã tiến hành phân tích, đánh giá thực trạng quy định của pháp luật và làm rõ được những nội dung sau đây:
- Làm rõ thực trạng quy định của pháp luật về BVMT trong giai đoạn chuẩn bị thi công xây dựng của các KKT;
- Làm rõ thực trạng quy định của pháp luật về BVMT trong giai đoạn thi công xây dựng của các KKT;
- Làm rõ thực trạng pháp luật BVMT trong giai đoạn hoạt động của các KKT;
- Làm rõ thực trạng quy định về thẩm quyền cũng như trách nhiệm phối hợp trong thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm hành chính về BVMT trong hoạt động của các KKT.
Đặc biệt, trên cơ sở làm rõ lý luận pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về BVMT trong hoạt động của các KKT, Luận án đã đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về BVMT trong hoạt động của các KKT, cụ thể:
- Đề xuất được các giải pháp hoàn thiện khung pháp luật về BVMT trong giai đoạn chuẩn bị xây dựng, giai đoạn thi công xây dựng, trong giai đoạn hoạt động của KKT cũng như các giải pháp hoàn thiện về thẩm quyền cũng như trách nhiệm phối hợp thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm về BVMT trong hoạt động của các KKT.
- Đề xuất được các giải pháp nâng cao trách nhiệm về BVMT của các chủ thể trong hoạt động của các KKT. Ngoài ra, Luận án đã có những đề xuất bổ sung nguồn tài chính cho hoạt động xây dựng và vận hành các khu chức năng BVMT trong KKT cũng như giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, xử lý của cơ quan nhà nước đối với quá trình xây dựng và vận hành công trình BVMT trong KKT.
6. Kết cấu của Luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo,
Luận án được kết cấu thành 4 chương:
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý thuyết nghiên cứu
Chương 2: Những vấn đề lý luận về pháp luật bảo vệ môi trường trong hoạt động của các khu kinh tế.
Chương 3: Thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động của các khu kinh tế ở Việt Nam.
Chương 4: Phương hướng, giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động của các khu kinh tế ở Việt Nam.
Toàn văn Luận án trong file đính kèm. Tải file 
.png){kind=link}
